دلایل پربارشی بهار امسال در ایران و جنوب‌غرب آسیا

به اعتقاد محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، کاهش سرعت سامانه‌ «غرب‌وزان عرض‌های میانی» به‌دلیل گرمایش زمین موجب شده تا این سامانه به عرض‌های پایین‌تر نفوذ کند و نه فقط از روی دریای مدیترانه که از روی دریای سرخ نیز عبور کند و رطوبت این دو دریا از طریق عربستان به جنوب ایران برسد.

دکتر عبدالمجید نادری بنی، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص بارندگی‌های بهار سال جاری، گفت: امسال منطقه جنوب غرب آسیا، از جمله ایران، بهار مرطوب‌تری را تجربه کرده‌اند. بسیاری از محققان این شرایط را به طور عمده به رویداد «ال نینو» نسبت می‌دهند.

وی «ال نینو» را شرایطی دانست که دمای سطحی آب اقیانوس در مرکز و شرق اقیانوس آرام به طور متوسط بالاتر از میانگین است و بروز این پدیده می‌تواند به طور قابل توجهی بر الگوهای آب و هوای جهانی تأثیر بگذارد.

نادری خاطر نشان کرد: در مورد جنوب غربی آسیای، ال نینو می‌تواند منجر به افزایش بارندگی در طول ماه‌های بهار شود. البته این مسئله صرفاً به پدیده‌ ال‌نینو محدود نیست، بلکه عامل مهم دیگر تغییر اقلیم ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای است که موجب شده است تا دمای سطح کره زمین نسبت به متوسط بلندمدت افزایش یابد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی تاکید کرد: در طی سال ۲۰۲۳ دمای متوسط کره زمین نسبت به میانگین بلند مدت در حدود یک و نیم درجه افزایش را تجربه کرد و در بسیاری از مناطق جهان رکوردهای جدیدی از گرمای هوا شکسته شد.

وی با بیان اینکه بارش در ایران به طور عمده ناشی از سامانه‌هایی است که از اقیانوس اطلس شمالی منشأ می‌گیرد و غالباً در طی فصل زمستان و بهار موجب بارش در کشور می‌شود، یادآور شد: با گرم شدن زمین و به ویژه افزایش تبخیر از سطح اقیانوس‌ها، مقادیر بخار موجود در جو افزایش می‌یابد.

نادری ادامه داد: در طی سال ۲۰۲۳ دمای سطح آب در اقیانوس اطلس شمالی به طور متوسط بیش از یک درجه سانتی‌گراد نسبت به متوسط بلندمدت افزایش داشته است و این روند افزایشی همچنان ادامه دارد. همین امر موجب شده است تا مقادیر بیشتری از بخار آب به سمت شرق، از جمله منطقه غرب آسیا روانه شود. مسئولیت انتقال این بخارات بر عهده سامانه‌ای است که ما آن را سامانه «عرض‌های میانی» می‌دانیم و سامانه‌ مدیترانه‌ای بخشی از آن است.

این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی گفت: اتفاقی که امسال افتاد، آن است که سرعت سامانه‌ غرب‌وزان عرض‌های میانی به دلیل گرمایش زمین کمتر شد. همین امر، این فرصت را فراهم کرد تا این سامانه به عرض‌های پایین‌تر نفوذ کند و نه فقط از روی دریای مدیترانه که از روی دریای سرخ نیز عبور کرده و رطوبت این دو دریا را از طریق عربستان به جنوب ایران برساند.

وی خاطر نشان کرد: شرایطی که امروزه در اثر تغییرات اقلیمی بر زمین حاکم شده است، کار پیش‌بینی بلندمدت اقلیمی را مشکل می‌کند. آنچه در آن شکی نیست، این است که ما باید خودمان را برای شرایط اقلیمی جدیدی آماده کنیم. این شرایط جدید با تغییر رژیم بارش، سیل، خشکسالی، بارندگی‌های تابستانی و به طور کلی شرایط حدّی همراه خواهد بود.

نادری اضافه کرد: تغییرات اقلیمی بر الگوهای آب و هوایی تأثیر می گذارد و برخی از مناطق را مرطوب‌تر و برخی دیگر را خشک‌تر می‌کند.

برچسب ها : بارش‌های بهاری 1403 اقيانوس‌شناسي پژوهشگاه اقيانوس‌شناسي