با تدبیر، خشکسالی هم قابل  مدیریت است!

                                                

آمار منتشره و گزارش مقامات مسئول در حوزه آب نشان می دهد که استان خوزستان در سال آبی جاری یکی از خشک ترین سالها در 60 سال گذشته را پشت سر گذاشته، امّا با تدبیرهای بعمل آمده و کشتهای مناسب، سطح زیر کشت زمینهای آبی کاهش نیافت و لطمه کمتری به تلاش کشاورزان عزیز وارد آمد.
استان خوزستان از جمله استانهائی در کشور است که هم در ترسالیهای نادر؛ بدلیل طغیان رودخانه ها و جاری شدن سیل و هم در خشکسالیها؛ براثر لطماتی که به کشاورزی و بسیاری از فعالیتهای نیازمند آب وارد می شود، با مشکل روبرو است. امّا آنچه واقعیت دارد کثرت دوره های خشکسالی در این استان است که با وجود کشاورزان سخت کوش، زمینهای مرغوب کشاورزی و استعداد بهره برداری چهار فصل از بخش عمده ای از این زمینها، به دلیل خشکسالیهای پیاپی و نیز عدم بهره برداری بهینه از آب، بدلیل استمرار روش سنتی آبیاری و مانند آن، غالباً فرصت گرانبهای بهره برداری بهینه از استعداد بی نظیر کشاورزی استان از دست می رود.   ‌
تردیدی نیست که پدیده خشکسالی را نیز مانند هر حادثه طبیعی دیگر می توان شناخت و مدیریت کرد و با تدبیر و بهره گیری از روش های علمی و توانائیهای فکری که خداوند به بشر ارزانی کرده، خطرات و زیان های آن را کاهش داد. در مرحله اوّل باید پذیرفت که، امسال نیز استان با کاهش نزولات آسمانی و خشکسالی روبرو است و لذا باید تدابیر لازم جهت مقابله با آن صورت گیرد، اطلاع رسانی در این مورد نیز باید به درستی و با هماهنگی انجام شود و بدون ایجاد دلهره در مردم از آنان برای همراهی با برنامه های دفاعی دستگاه های ذیربط، کمک خواسته شود و همزمان برای تدوین و اجرای طرح هائی همچون اصلاح شیوه آبیاری در بخش کشاورزی که مصرف کننده بیش از 90 درصد آب است، و اصلاح الگوی کشت براساس موجودی آب، و ذخیره سازی بیشتر و بهتر نزولات آسمانی و آب های جاری که می تواند عوارض و خسارات ناشی از خشکسالی ها را کاهش دهد، تلاش شود. ‌
خشکسالی متمادی سالهای اخیر نشان داد که اولا برای تامین آب کشاورزی از طریق شبکه های آبیاری، هنوز کار زیادی صورت نگرفته است و ثانیا علی‌رغم اعتقاد همگانی بر اتلاف بسیار زیاد آب از طریق سیستم های آبیاری موجود و شعارهایی که بر ضرورت استفاده از شیوه های علمی آبیاری داده می شود، تغییر موثّری در شیوه آبیاری انجام نشده و لذا ضروری است که برای مقابله با شرایط سخت خشکسالی و با درک عمیق از موقعیت جغرافیائی استان، و به جبران فرصتهای ازدست‌رفته، برای ایجاد مصونیت در مقابل خشکسالی، طرح هائی همچون ایجاد شبکه های آبیاری تحت فشار و قطره ای، آبخیزداری و مانند آن با جدیت و سرعت اجرا شود و علاوه بر طراحی و اجرای الگوی کشت متناسب با شرایط آب و هوائی هر محل، بر اجرای دقیق آن نیز عملاً نظارت شده و تامین آب مورد نیاز کشاورزان نیز به رعایت دقیق الگوی کشت مشروط گردد. 
بدیهی است که استفاده صحیح از ابزارهای پیشرفته علمی در پیش بینی آب و هوا، مدیریت صحیح نزولات آسمانی و ذخائر پشت سدها و جلوگیری از هدر رفتن آب نیز می تواند در تبدیل تهدید آسیب رسان خشکسالی به فرصت اصلاح فرهنگ آبیاری و بهره برداری بهینه از آب و رعایت الگوی کشت موثّر باشد. ان شاء ... .
موسوی زاده

برچسب ها : خشكسالی کشاورزی الگوی کشت استان خوزستان